عملكرد عضله قلب

قلب شما واقعاً يك عضله است كه تقريباً نزديك به سمت چپ سينه شما واقع شده است و ابعاد آن به اندازه مشتتان است . درقسمتهاي مختلف بدنتان عضله وجود دارد مثلاً دردستها، پاها ، كمر و حتي در پشتتان . اما عضله قلب بابقيه عضلات فرق داشته و به تناسب كاري كه مي كند شكل خاصي دارد. قلب، خون را به تمام قسمتهاي بدنتان مي فرستد . قلب اكسيژن و مواد غذايي موردنياز بدن و سلولهاي آن را تهيه مي كند و همچنين مواد اضافي و زائد بدن و سلولهاي بدن را به محل دفع بدن منتقل مي كند.

قلب شما مانند يك يا دو پمپ دريك جا عمل مي كند. قسمت راست بدن شما خون را دريافت كرده وبه داخل ريه مي فرستد و سمت چپ بدن شما دقيقاً برعكس عمل مي كند يعني خون دريافت شده و تصفيه شده را به داخل رگهاي بدن مي فرستد.

تپش قلب

قلب شما چگونه مي تپد ؟ قبل از هر ضربان وتپش ، قلب شما پر از خون مي شود ، سپس عضلات قلب شما منقبض شده تا خون را با فشار وارد بدنتان كند. وقتي قلب شما منقبض و فشرده مي شود، سعي كنيد انگشتانان را مشت كنيد . اين دقيقاً همان كاري است كه قلب انجام مي دهد و بعد دوباره به سرعت مشتتان را بازكنيد . قلب شما شب و روز اين كار را انجام مي دهد، قلب يك آدم بزرگسال ۲۰۰۰گالن ( ۷۵۰۰ليتر ) خون دريك روز پمپاژ مي كند يعني به بدن خون مي فرستد و دوباره پس مي گيرد .قلب شما يكي از اعضاي پركار بدن محسوب مي شود .


اعضاي مختلف قلب

قلب از چهار منطقه مختلف پر از خون تشكيل شده كه هر كدام از اين مناطق يك حفره ناميده مي شود در هر طرف قلب دو حفره وجود دارد؛ يك حفره دربالا و ديگري درپايين قرار دارد . دو حفره بالايي دهليز نام دارند و پر از خون مي باشد كه از بدن وارد قلب شده است . دو حفره پاييني بطن نام دارند كه كارشان فرستادن خون به بدن و ششها است . در وسط قلب ديواره ضخيم عضلاني به نام ديواره جداكننده وجود دارد اين ديواره عضلاني است كه سمت راست وچپ قلب را از هم جدا مي كند .

دهليز و بطن همانند يك تيم باهم كار مي كنند ، دهليز پر از خون شده و سپس با فشار، خون را وارد بطن ها مي كند. زماني كه بطن خون را با فشار از قلب به بيرون منتقل مي كند دوباره دهليزها پر از خون شده و براي انقباض بعدي آماده مي شوند. خوب حالا وقتي كه خون بافشار از قلب خارج مي شود از كجا مي داند كه به كجا و به چه راهي بايد برود . خون شما درقلب به داخل چهار دريچه ويژه و متفاوت مي ريزيد؛ يكي ازدريچه ها به خون اجازه ورود مي دهد، اما خون را همه جا نگه داشته و نمي گذارد ازهمان راهي كه آمده است برگردد، درست مثل اينكه شما از يك در عبور كنيد و در پشت سر شما بسته شود و نگذارد از همان در به عقب برگشته و خارج شويد .

دوتا از دريچه هاي قلب كه اجازه مي دهند جريان خون از دهليز وارد بطن شود ، ميترال و تري كاسپيد نام دارند و دو دريچه ديگر قلب مسئول كنترل جريان خوني هستند كه قلب را ترك مي كنند . اين دو دريچه از خارج شدن خون به صورت نامنظم يا جريان يك دفعه به بيرون جلوگيري مي كنند . اين دو در يك لحظه باز مي شوند تا خون خارج شود و سپس به سرعت بسته مي شود تا از برگشت دوبارة خون به قلب جلوگيري كند.


جريان خون

حركت خون از قلب و رفتن به تمامي اعضاي بدن و بازگشتن آن ، گردش خون ناميده مي شود كه قلب اين كار را به خوبي انجام مي دهد.

فقط ۲۰ثانيه طول مي كشد كه قلب خون را بافشار به تمامي سلولهاي بدن بفرستد . اين زمان خيلي كوتاه است . بدن شما براي اينكه بتواند خوب كار كند و سلامت باشد به اين جريان سريع و مداوم احتياج دارد ؛ بدن شما همچنين بايد از شر مواد زائد و اضافي كه درخون وجود دارد خلاص شود تا اينكه اين مواد درخون انباشته نشده و سلامت ما را به خطر نياندازد كه اين رانيز جريان خون شما به عهده دارد .

خوني كه قلب را ترك مي كند و به سلولهاي مختلف بدن مي رود ، اكسيژن فراواني دارد و اكسيژن يكي از چيزهايي است كه سلولهاي بدن براي زنده ماندن به آن احتياج دارند. بدن شما اكسيژن موجود در خون را گرفته و در سلولهاي بدن مورد استفاده قرار مي دهند. سلولها كه براي تنفس و زنده ماندن به اكسيژن احتياج دارند ، با گرفتن اكسيژن مورد نياز ، از خون تشكر مي كنند و سپس سلولها دي اكسيد كربن توليد كرده كه بايد به زودي از سلولها خارج شود در غير اين صورت سلولها خفه مي شوند ، پس مواد زائد و دي اكسيد كربن كه براي بدن مضر است دوباره وارد خون مي شود ، خون كه اولين قسمت كار خود يعني رساندن اكسيژن به سلولها را انجام مي دهد حالا بايد آشغالها يعني دي اكسيد كربن و مواد زائد موجود درسلولها را با خود ببرد . هر بار كه خون از قلب به بدن فرستاده مي شود حدود ۲۰ درصد از اين خون (يك پنجم )‌ وارد كليه ها مي شود جايي كه مواد زائد خون در آن جا دفع مي شوندو دوباره اين خون به قلب برمي گردد . سمت راست قلب آماده جذب اين خون است كه مواد زائد آن گرفته شده و سپس خون وارد ششها مي شود تا اكسيژن تازه كسب كرده و دي اكسيد كربن را درآنجا رها كنند . دي اكسيد كربن ازطريق تنفس انسان، يعني باز دم از ششها خارج شده و ازطريق دم هواي تازه، اكسيژن وارد ششها مي شود حالا خون ، اكسيژن موردنياز را كسب كرده است و وارد قسمت چپ قلب شده و دوباره به تمام قسمتهاي بدن فرستاده مي شود ؛ به خاطر داشته باشيد كه تمام اينها دركمتر از ۳۰ ثانيه اتفاق مي افتد.



خونرساني به تمامي اعضاي بدن

قلب به دستياراني احتياج دارد تاخون را به تمامي اعضاي بدن منتقل كند كه اين كارها را رگهاي خون انجام مي دهند . قلب به اين رگهاي خوني متصل است كه همانند لوله هايي است كه خون را درسرتاسر بدن پخش مي كنند ، رگهاي خوني كه خون را از قلب خارج مي كنند سرخرگ نام دارند و رگهايي كه خون را دوباره به قلب بازمي گردانند سياهرگ ناميده مي شوند سرخرگها و سياهرگهاي فراواني درسرتاسر بدن وجود دارد .


به صداي تپش قلبتان گوش را فرادهيد

وقتي به پزشك مراجعه مي كنيد تايك معاينه كامل از بدن و قلبتان به عمل آيد ، پزشك از گوشي مخصوص براي گوش دادن به ضربان قلبتان استفاده مي كند يك قلب سالم با هر تپش تاپ تاپ مي كند . اين صداي بازو بسته شدن دريچه هاي قلب شماست . اولين ضربه وقتي كه خون به دريچه هاي بالايي قلبتان يعني ميترال و تري كوسپيد برخورد مي كند اتفاق مي افتد . صداي بعدي وقتي كه خون بادودريچه ديگر قلب برخورد كرده و پس از پمپاژ خون به داخل بدن بسته مي شود به گوش مي رسد ودراين زمان قلب استراحت بسيار كوتاهي كرده تا دوباره پر ازخون شود و ضربه بعدي اتفاق افتد. دفعه بعدي كه به پيش پزشك رفتيد از دكترتان بخواهيد تابه شما اجازه دهد با گوشي او به صداي قلبتان گوش دهيد.





شمارش ضربان قلب از طريق نبض

گرچه قلب شما درون بدنتان است ، اما راه ساده اي براي كشف چگونگي كاركرد شما و دانستن منظم يا نامنظم بودن عملكرد و تپش آن وجود دارد و آن هم گرفتن نبضتان است! شما مي توانيد نبضتان را در هرجايي كه يك رگ يا شريان بزرگ و طولاني خوني وجود دارد بافشار آرام انگشتان برروي سطح دو قسمت مناسب برروي بدن بگيريد؛ با فشردن انگشت شست برروي گردن و قسمت داخلي مچ دستتان نبض خود را احساس مي كنيد.

بايد بدانيد با احساس اولين ضربه بر زير پوستتان درنقاط ذكر شده شما توانسته ايد نبضتان را پيدا كنيد . با هر انقباض قلبتان شما يك ضربه احساس مي كنيد . اگر مي خواهيد ميزان ضربان قلب خود در۱دقيقه را اندازه گيري كنيد با استفاده از يك ساعت و فشردن انگشت شستتان بر روي نبض خود تعداد ضربات را شمرده و در آخر يادداشت كنيد . وقتي درحال استراحت هستيد ضربان قلب شما بين ۷۰ تا ۱۰۰ ضربه در هر دقيقه است.

وقتي كه راه مي رويد يا مي دويد از آنجايي كه بدن شما به اكسيژن بيشتري احتياج دارد تعداد ضربان قلب شما مسلماً بيشتر خواهد بود زيرا كه قلب پمپاژ بيشتري بايد انجام دهد . دراين شرايط گاهي اوقات ممكن است فكر كنيد كه قلب شما مي خواهد كه از سينه تان بيرون بزند. سعي كنيد براي يك دقيقه در جابدويد يا طناب بزنيد و بعد تعداد ضربان قلب خود را حساب كنيد ؟





هميشه قلبتان راشاد و سالم نگه داريد

بيشتر بچه ها باقلبي سالم به دنيا مي آيند و داشتن قلب سالم براي زندگي طولاني لازم است . درزير مواردي ذكر شده كه بارعايت آنها مي توانيد قلبتان را سالم و سلامت نگه داريد:

به خاطر داشته باشيد كه قلب شما يك عضله است ، شما بايد به قلبتان نيز نرمش دهيد.

نرمشهاي ايروبيك مثل پياده روي ، دويدن ، شنا بهترين راهها براي حفظ سلامت قلب به شمار مي آيند . سعي كنيد هميشه و هر روز فعاليت مناسب و كافي داشته باشيد .

صرف غذا هاي سالم و مقوي، همچنين اجتناب از مصرف مواد غذايي پرچرب از موارد ديگر لازم براي سلامت قلب است .

هرگز به سراغ سيگار نرويد ! سيگار كشيدن براي تمامي اعضا و قسمتهاي بدن شما مضر است به خصوص قلب ، قلب و رگهاي خوني شما، از سيگار متنفرند، زيرا كه سيگار كشيدن و وارد كردن دودهاي مضر به بدن كار آنها را سخت تر ساخته وبه اين اعضا صدمه مي زند .

بنابراين حالا مي دانيد كه قلب شما يكي از اعضاي مهم و شگفت آور بدن شماست .قلب قبل از تولد شما دربدن مادرتان وقتي كه يك جنين بوديد تپش خودرا آغاز كرده و تاپايان زندگي تان همچنان مي تپد .پس مراقب قلبتان باشيد تا او نيز به شما زندگي و حيات دهد.